Saturday, August 14, 2021

पर्सीड् उल्कावृष्टिः Perseid Meteor Shower



अनन्ते अमुष्मिन् आकाशे अनन्ता आकाशकायाः निरन्तरं चलनाशीलाः दरीदृश्यन्ते । आकाशकायाः विविधप्रकारकाः सन्ति । ग्रहाः उपग्रहाः नक्षत्राणि महानक्षत्राणि कृष्णबिलानि इत्यादीनि । तेषु धूमकेतवः इत्यपि प्रकारान्तरः । अस्माकं सौरमण्डले केन्द्रभूतः सूर्यः । बुधादिग्रहाः परिभ्रमन्ति तत् केन्द्रस्थानम् । न केवलं ग्रहाः परन्तु नैके अन्ये आकाशकायाः अपि परिभ्रमणं कुर्वन्ति सूर्यं परितः । तेषु बहवः धूमकेतवोपि सन्ति । धूमकेतुः (comet) नाम विशिष्टः आकाशकायः । धूमकेतोः प्रधानभागे घनीभूतः अनिलः तथा सान्द्रः रजोराशिः वर्तते । यदा कश्चित् धूमकेतुः सूर्यस्य निकटे आगच्छति तदा सूर्यातपात् घनरूपी अनिलः प्रद्रावितः धूमरूपेण निष्कासितो भवति । एष एव धूमः जाज्वल्यमानः धूमकेतोः दीर्घः पुच्छः इव प्रतिभाति । अस्यां स्थितौ केचन धूमकेतवः स्वशरीरेभ्यः पाषाणखण्डान् उद्वमन्ति । भूग्रहः अपि तस्मिन् समये धूमकेतोः निकटे वर्तते चेत् अमी पाषाणखण्डाः भूग्रहस्य वायुमण्डलं प्रविशन्ति । भूतलोन्मुखाः पाषाणखण्डाः पतन्तः मार्गे एव प्रज्वल्य भस्मीभवन्ति । धूमकेतोः प्रोज्झिताः ईदृशः पाषाणखण्डाः उल्काः (meteors) इत्युच्यन्ते ।


सौरमण्डले विद्यमानेषु धूमकेतुषु अन्यतमः स्विफ्ट-टटल् (Swift-Tuttle) इति नाम्ना ख्यातः । सूर्यं परितः तस्य परिभ्रमणस्य कालावधिः १३३ वर्षाः । क्रिस्तशकस्य २०२१तमाब्दौ अयं धूमकेतुः सूर्यस्य समीपम् आगतः वर्तते । अस्मात् धूमकेतोः उल्कापातः पर्सीड्-उल्कापातः (perseid meteor shower) इति नामङ्कितः । संप्रति अष्टममासे अस्य उल्कापातस्य मेरुकालः । रात्रिकाले एष उल्कापातः द्रष्टुं शक्यः । नगरविदूरप्रदेशे यत्र अन्धकारः आधिक्येन भवति यत्र तारकाः सुस्पष्टं दृग्गोचराः भवन्ति तत्र उल्कापातवीक्षणं सुलभम् । वीक्षणार्थं विशेषयन्त्रं किमपि न अवश्यकम् । कदाचित् एकस्मिन् मुहूर्तकाले पञ्चाशत्मिता उल्काः अपि दृष्टिगोचराः भवेयुः । प्रत्येकं उल्कायाः ज्वलनकालः इत्युक्ते गोचरकालः अत्यल्पः ऊनक्षणः भवति । उल्कावृष्टिरेषा अत्यद्भुता मनोमोदकरिणी दर्शनोत्सुकानां कृते ।


अल्पायवः उद्दीप्ताः उल्काः अस्माकं जीवनस्य क्षणभङ्गुरतां स्मारयन्त्यः परहितं कालस्य सदुपयोगं च बोधयन्ति ।


English Translation:

In the vast space, there are infinite celestial bodies that are seen to be in the movement all the time. There are many kinds of celestial bodies. Planets, stars, superstars, black holes etc. Amongst them, comets are also one of them. In our solar system, the sun is the center. Planets like mercury etc. orbit around that center. Not only the planets but many other celestial bodies also orbit around the sun. Amongst them, there are many comets as well. A comet is a special type of celestial body. In the main part of a comet, frozen gas and dense collection of dust exist. When a comet comes near the sun then by the sun's heat, the frozen gas gets melted and comes out as gas. This very burning gas shines like a long tail of the comet. In this state, some comets throw out pieces of rocks from their bodies. If the earth also happens to be near the comet, then those rock pieces enter the earth’s atmosphere. The rocks heading towards the earth’s surface, while falling, on the way only burn and turn into ashes. Such rocks expelled from comets are called meteors. One of the comets that exists in the solar system is known as Swift-Tuttle. Its orbital period around the sun is 133 years. In the 2021 CE, this comet has come near the sun. The meteor shower from this comet is named Perseid meteor shower. This eighth (August) month is the peak time of this meteor shower. It is possible to see this meteor shower during the nighttime. Away from the city area where there is more darkness, where the stars become clearly visible, there it is easy to view the meteor shower. There is no special equipment needed for viewing. Sometimes, in one muhoorta (48 minutes), up to 50 meteors may be seen. The burning time of each meteor, that means its visible time is very short, less than a second. This meteor shower is very wonderful and joyful for those interested in watching it. The short-lived, lit up meteors remind us of the fragility of our lives and advise us to be good to others and not waste the time.

No comments:

Post a Comment