या कुन्देन्दुतुषारहारधवला या शुभ्रवस्त्रावृता
या वीणावरदण्डमण्डितकरा या श्वेतपद्मासना ।
या ब्रह्माच्युतशङ्करप्रभृतिभिर्देवैः सदा वन्दिता
सा मां पातु सरस्वती भगवती निःशेषजाड्यापहा ॥
अन्वयः तथा पदच्छेदः -
या कुन्देन्दुतुषारहारधवला या शुभ्रवस्त्रावृता या वीणावरदण्डमण्डितकरा या श्वेतपद्मासना या ब्रह्माच्युतशङ्करप्रभृतिभिः देवैः सदा वन्दिता (या) निःशेषजाड्यापहा सा भगवती सरस्वती माम् पातु ॥
प्रतिपदार्थः -
कुन्देन्दुतुषारहारधवला
कुन्द = कुन्दपुष्प jasmine flower इन्दु = चन्द्र moon तुषार = नीहार frost धवल = स्वच्छ clean/pure
शुभ्रवस्त्रावृता
शुभ्र = शुचि bright वस्त्र = वसन cloth आवृत = आच्छादित covered
वीणावरदण्डमण्डितकरा
वीणा = तन्तुवाद्य a type of string instrument वरदण्ड = श्रेष्ठयष्टि beautiful staff मण्डितकर = अलङ्कृतहस्त adorned hands
श्वेतपद्मासना
श्वेत = सित white पद्म = कमल lotus आसन = उपवेशन chair
ब्रह्माच्युतशङ्करप्रभृतिभिः
ब्रह्मा = चतुरानन Brahma अच्युत = विष्णु Vishnu शङ्कर = शिव Shiva प्रभृतिभिः = इत्यादिभिः by such
देवैः = अमरैः by the gods सदा = सर्वदा always वन्दिता = पूजिता respected
निःशेषजाड्यापहा
निःशेष = without traces जाड्य = sluggishness अपहा = अपहरणकर्त्री one who quells
सा = असौ She भगवती = देवी Goddess सरस्वती Sarasvati माम् पातु = मम रक्षणं करोतु May she protect me.
सारार्थः -
या कुन्दपुष्पम् चन्द्रः प्रातःकालीनतुषारः च इव निर्मला (अस्ति)
या शुभ्रवस्त्रैः परिधृता (अस्ति)
यस्याः करः सुन्दरवीणादण्डेन अलङ्कृतः (अथवा वीणा उत्तमदण्डेन च अलङ्ककृतौ करौ) (अस्ति)
या श्वेतवर्णयुक्तकमलपुष्पे आसीना (अस्ति)
ब्रह्माच्युतशङ्करादिदेवाः अपि यस्याः सदा वन्दनं कुर्वन्ति
या जाड्यं समूलं नाशयति
सा भगवती सरस्वती मां रक्षतु
The one who is pure like the jasmine flower, moon and morning frost, the one who is covered with bright clothes, the one who is holding the beautiful veena in her hand (or one who is holding veena and a beautiful staff), the one who has white lotus as her seat, the one who is always respected by Brahma, Vishnu, Shiva and other gods, the one who completely removes the sluggishness (of mind), that Goddess Sarasvati may protect me.